Lịch sử các dân tộc trong Đế Chế - Dân tộc Sumer (Phần 2)

Theo dõi phần trước tại đây: http://gametv.vn/news/lich-su-cac-dan-toc-trong-de-che-dan-toc-sumer-phan-1/

Tôn giáo và Văn hóa:
Người Sumer tôn thờ hàng trăm vị thần, mỗi một thị trấn lại có một vị thần bảo hộ riêng. Họ cho rằng các vị thần tối cao đã quá bận rộn với những vấn đề nhân sinh to lớn nên không thể bận tâm tới từng hoàn cảnh của các cá nhân được. Bởi vậy, mỗi người Sumer lại thờ một vị thần hay nữ thần cai quản chuyện riêng, những vị thần nhỏ này được người dân tin là sẽ nói lên nguyện vọng của họ đến với các vị thần lớn hơn. Người Sumer không tin có thiên đường sau khi chết bởi nhìn vào thực tại con người chẳng có mấy ai lương thiện (để sang thế giới bên kia sẽ được lên thiên đường). Người Sumer tin tưởng linh hồn và trung tâm của mỗi thị trấn-làng mạc là tại đền thờ nơi có các vị thần bảo trợ. Họ tin rằng các vị thần mới là người sở hữu đất đai để trồng trọt, và người Sumer hoặc các nô lệ đang phục vụ trực tiếp cho các vị thần. Những phần đất đai còn lại được các trụ trì đền thờ cai quản hoặc người dân thuê đất của các trụ trì để làm nông. Tiền thuê đất và tiền thờ cúng dùng cho các quát trình tu sửa và hoạt động đền thờ, một số còn dùng để hỗ trợ người nghèo. Nô lệ là tầng lớp rất quan trọng trong xã hội và là lực lượng nòng cốt của bất kỳ cuộc chiến nào. Ngay cả người dân địa phương bình thường cũng có thể trở thành nô lệ để trả các khoản nợ. Nô lệ có thể làm việc thêm giờ, kiếm tiền và mua lại sự tự do của họ.

Gilgamesh - Vị Vua và là một á thần vĩ đại trong sử thi của người Sumer

Chính quyền:

Mỗi thành bang Sumer được cai trị đứng đầu bởi hội đồng các trưởng lão, mặc dù vậy người đứng đầu đội quân, được gọi là một lugal (nghĩa đen là "Ông lớn") mới là người được chọn để lãnh đạo quân đội trong những cuộc xung đột. Thậm chí các lugal giả định quyền lực của họ như các vị vua và thành lập triều đại. Bằng chứng cho thấy rằng người Sumer có thể đã thực hiện những bước đầu tiên hướng tới dân chủ là cách mà họ bầu ra hội đồng đại diện. Điều này dựa trên việc họ thành lập hai viện - một thượng viện tập hợp các vị trưởng lão quan trọng và một hạ viện là tập hợp của các vị tướng lĩnh. Từ những văn tự cổ bằng đất sét đã cho thấy rằng người Sumer duy trì các tòa án công lý nơi mọi người có thể tới để tìm lại công bằng. Từng có văn tự đã ghi lại vụ án giết người mà được xét xử lâu đời nhất trong lịch sử loài người tìm thấy được. Hầu hết việc sản xuất và trao đổi lương thực được kiểm soát bởi trụ trì của những ngôi đền. Từ đó một tầng lớp cao quý bắt đầu hình thành dựa trên quyền sở hữu đất đai, sở hữu những mối giao thương trao đổi hàng hóa và sản xuất lương thực. Bởi những ngôi đền cũng không thể nào kiểm soát hết được toàn bộ quá trình mua bán trao đổi này.

Kí tự cổ của người Sumer

Kiến trúc:

Bởi vì không có kiến thức về việc sử dụng đá hoặc gỗ để làm cột chống cho các tòa nhà, người Sumer chỉ sử dụng gạch bùn phơi nắng để làm vật liệu xây dựng chính, và kĩ thuật này cần đòi hỏi sự khéo léo. Người Sumer là chủng tộc đầu tiên sử dụng lối kiến trúc mái vòm. Các thị trấn của họ được bao bọc hoàn toàn bởi những bức tường gạch. Những tòa nhà quan trọng nhất là các đền thờ, được xây dựng như những gò đất lớn gọi là ziggurats. Thông qua các chu kỳ tấn công, hủy diệt, và phục hồi, các đền thờ được xây dựng đi xây dựng lại tại cùng một địa điểm, dần dần ngày càng trở nên đồ sộ hơn sau mỗi lần sửa chữa. Những viên gạch bùn bị xói mòn và sụp đổ nhanh hơn nhiều so với đá, tuy nhiên, một số kiến trúc của người Sumer vẫn còn tồn tại.

Tường làm bằng gạch bùn bao quanh thành bang Sumer

Quân đội
Điều ảnh hưởng quan trọng nhất đối với quân đội Sumer là vị trí chiến lược cực kì bất lợi. Ngoài ra những trở ngại về mặt tự nhiên đối với quốc phòng chỉ tồn tại trên vùng biên giới ở phía Tây (sa mạc) và phía Nam (Vịnh Ba Tư). Khi rất nhiều kẻ thù với quân số đông đảo và mạnh mẽ dần xuất hiện ở phía Bắc và phía Đông. Người Sumer rất dễ bị tấn công, các tác phẩm nghệ thuật còn sót lại và những di tích khảo cổ đã chỉ ra rằng những người lính Sumer sử dụng giáo và kiếm ngắn bằng đồng để chiến đấu. Quân lính đội mũ bằng đồng và mang theo những tấm khiên lớn. Những tài liệu về quân đội của người Sumer còn lại rất ít. Họ có rất nhiều cuộc chiến tranh xung đột nội bộ giữa các thị trấn với nhau. Các bức tường gạch bùn thì không chống đỡ lại nổi những kẻ tấn công bên ngoài, chúng hoàn toàn có thể bị nhổ lên hoặc đập tan thành đất. Người Sumer là chủng tộc đã phát minh ra cỗ xe ngựa và là những người đầu tiên sử dụng chúng trong các trận chiến. Những chiếc xe ngựa đầu tiên được thiết kế với bốn bánh và được kéo bằng những con lừa hoang, tuy nhiên chiếc xe này không hiệu quả trong trận chiến như phát minh tiếp theo: xe ngựa hai bánh dùng ngựa kéo. Những tác phẩm nghệ thuật còn sót lại cho thấy rằng giáo và những mũi tên đã được họ sử dụng để chiến đấu. Một bức tượng từ Đền Abu có niên đại khoảng 2600 TCN được cho là mô tả Abu, vị thần thực vật của người Sumer.

Những con lừa thời cổ đại

Sự suy tàn và Sụp đổ:

Một nhóm người Do Thái gọi là người Akkadia định cư ở phía Bắc trên thành bang của những người Sumer dọc theo sông Tigris và Euphrates. Người Akkadia đã học hỏi rất nhanh chóng văn hóa, tôn giáo và chữ viết của những người Sumer. Năm 2371 TCN, Sargon Đại Đế đã nhân cơ hội chiếm lấy ngai vàng của Vua Kish và dần dần chinh phục tất cả các thành bang của Akkad. Sau đó, Sargon I tiếp tục đi lên phía Nam, công chiến các thành bang Sumer - khi đó vốn đã không có sự thể đoàn kết cùng bảo vệ lãnh địa. Sargon I thành lập nên Đế quốc đầu tiên trong lịch sử vào thời gian trị vì từ năm 2371 đến 2316 TCN, mở rộng quyền kiểm soát của mình dọc theo vùng Lưỡi liềm màu mỡ từ Elam, về phía Đông của Sumer, đến bờ biển Địa Trung Hải. Đế quốc của Sargon I sụp đổ sau cái chết của ông, nhưng trong một thời gian ngắn sau, cháu trai của Sargon Đại đế đã nhanh chóng phục hưng lại quyền lực của dòng họ. Vào khoảng năm 2230 TCN, Đế chế Akkadian đã bị phá hủy bởi một cuộc xâm lược của người Ru-ma-ri - những người từ vùng núi Zagros. Các thành phố và thị trấn mới dần mọc lên dọc theo thung lũng sông, nhưng người Sumer đã biến mất kể từ đó, trở thành một nền văn hóa riêng biệt và độc lập.

Núi Zagros thuộc Iran ngày nay

Di sản:

Phát minh vĩ đại nhất của người Sumer là phát minh ra bánh xe và chữ viết (cả hai đều được phát mình trong khoảng 4000 TCN). Bánh xe là bộ phận rất quan trọng để có thể vận chuyển đồ trên xe và làm đồ gốm (bàn xoay gốm). Chữ viết của người Sumer, được gọi là cuneiform, bao gồm các kí tự vạch bằng mũi đinh nhọn (stylus wedge) được khắc trên đất sét tạo thành các chữ tượng hình cách điệu đại diện cho các từ. Chữ viết được phát triển qua việc lưu trữ các văn bản, hồ sơ và tạo những con dấu cho các giao dịch kinh doanh. Người Sumer là một trong những người đầu tiên sử dụng tàu thuyền, bao gồm cả những chiếc thuyền tròn. Những chiếc thuyền tròn này đặc biệt phổ biến trong các vùng tháp sậy và để di chuyển bằng đường thủy.

Ziggurat of Ur - Kiến trúc còn sót lại của người Sumer